طبیعت سرد و گرم بدن
دسته صفحه:
مذهبی
بازدید :
179
طبیعت سرد و گرم بدن
هر فرد به صورت تجربی قادر است تا طبیعت خود را شناسایی كند تا بر این اساس، از ناهماهنگی بین مواد غذایی و عوارض حاصل از آن پیشگیری كند. همان طور كه گفته شد، افرادی كه طبیعت گرم دارند، تحمل گرما را ندارند و به مصرف مواد غذایی خنك و سرد تمایل دارند، زیرا این گونه مواد غذایی انرژی كمتری دارد اما افرادی كه طبیعت سرد دارند، سرمایی هستند، آب و هوا و مواد غذایی گرم برای آنان مناسبتر است و تمایل آنان به مصرف مواد غذایی گرم و پر انرژی است. استادان طب سنتی در خصوص علت بروز این پدیده در افراد، معتقد هستند مزاج افراد یا مادرزادی و یا اكتسابی است. صفات مادرزادی مزاج انسان، حاصل تركیب صفات كیفیتی مزاج والدین و تاثیر محیط در دوران رشد جنینی است. به معنای عام و كلی شامل محیط جغرافیایی و شرایط اقلیمی، تغذیه، میزان خواب و بیداری و فعالیت و استراحت مادر و رویدادهای روانی مادر و... است.
با توجه به اینكه در فلسفه طب سنتی گرمی و سردی كیفیت های فاعله هستند، باید آنها را در فرآیند توارث ژنی، صفات غالب بدانیم. بنابراین مزاج فرزند یك زوج كه هر دو مزاج گرم دارند، حتماً گرم خواهد بود و تنها در صورتی مزاج فرزند آنها سرد خواهد شد كه مادر در دوران بارداری به شدت تحت تأثیر عوامل سردی آور قرار داشته و به بیماری های رحم یا مغز و كبد دچار شده باشد. البته ممكن است فردی كه گرم مزاج مادرزادی بوده است، در دوران زندگی اش تحت تأثیر شرایط زیستی یا روحی و روانی و عارضه های دیگر تغییر مزاج دهد و مزاج جدیدی را اكتساب كند.
از سوی دیگر طبق نظر حكمای طب سنتی ایران، بدن همه موجودات و انسان ها از چهار ماده اصلی ساخته شده است كه عبارتند از خاك، آب، هوا و آتش كه هر كدام از این اركان دارای كیفیت خاص خود می باشد. اگر كیفیت خاك را سرد و خشك، آب، سرد و تر، هوا، گرم و تر و آتش را گرم خشك در نظر بگیریم آن وقت بایستی این طور نتیجه گرفت كه اگر بدن انسان از مقادیر متناسب خاك، آب، هوا و آتش تركیب شده باشد، مزاج معتدل به وجود می آید و اگر یكی بر دیگری برتری داشته باشد، مزاج های چهارگانه اصلی كه عبارتند از مزاج سوداوی، بلغمی، دموی و صفراوی، ایجاد می شوند.
در شخص سوداوی خشكی، در بلغمی سردی و تری و در فرد دموی گرمی و تری و نهایتاً در شخص صفراوی گرمی و خشكی غلبه دارد كه این كیفیات یعنی سردی و گرمی و تری و خشكی موجب بروز علائمی در فرد می شود.
طب جدید در تحقیقات خود در زمینه ریشه های بروز سردی و گرمی در افراد بر تجربه های قدما مهر تأیید زده است، هر چند كه تحقیقات در این زمینه اندك است اما تبیین دقیقتر این مسائل و وراثتی بودن مزاج افراد نیازمند مطالعات تخصصی تر و گسترده تر است كه در صورت ادامه مطالعات و رسیدن به یافته های جدیدتر می تواند در بهبود سلامت نسل نیز كمك كننده باشد. برخی افراد طبیعت سرد دارند و با خوردن مواد غذایی سرد مثل ماهی سردی می كنند كه به عبارتی بدن ضعف می كند و دچار سستی مفاصل، كندی حركت، خواب آلودگی یا كم حوصلگی می شود.
بر اساس برخی یافته های علمی و تحقیقات متخصصان طب سنتی اساساً این مسئله كه برخی غذاها گرم و برخی غذاها سرد هستند درست است و بهتر است افراد با تشخیص اینكه طبع سرد یا طبع گرم دارند، به رعایت اعتدال در مصرف مواد غذایی اهمیت بدهند.
همان طور كه گفته شد در طب ایرانی تئوری بنیادی داریم به نام اخلاط چهارگانه (صفراوی، دموی، بلغمی و سوداوی) كه این اخلاط چهارگانه تركیباتی مایع هستند. بر اساس این تئوری غذایی كه می خوریم در كبد تغییر ماهیت داده و فعل و انفعالاتی روی آن صورت می گیرد و به چهار شكل درمی آید: تركیبی قرمز متمایل به زرد به نام صفرا كه به هضم غذا كمك می كند و كاركرد مغزی را افزایش می دهد. تركیب دیگر سرخ رنگ است به نام دم یا خلط خون كه اكسیژن و مواد غذایی را به بافت ها و سلول های بدن می رساند. تركیب سوم كه بلغم نام دارد، قرمز كم رنگ است و وظیفه تسهیل كار مكانیكی و لغزش مفاصل روی هم و تشكیل بافت عصبی و سلول های مغزی را دارد. تركیب چهارم قرمز و جگری رنگ است كه سودا نام دارد و وظیفه طبیعی تحریك اشتها و تشكیل بافت استخوانی را دارد. بر این اساس هر ماده غذایی وقتی وارد بدن می شود، بسته به مزاجش موجب تولید اخلاط چهارگانه می شود و البته یكی را بیشتر تولید می كند. افراد باید مشخص كنند كه در كدام یك از مزاج های چهارگانه صفراوی، دموی، بلغمی و سوداوی قرار می گیرند و برای این كار لازم است تا بدانند كه علائم هر یك از این مزاج ها چیست و بیشتر علائم كدام یك از این مزاج ها با آنها تطابق دارد. مزاج افراد دموی گرم و تر و رنگ چهره آنها قرمز و پرخون است. این افراد معمولا كسل بوده و خواب زیاد و سنگینی دارند و در فصل بهار این حالت برای آنان تشدید می شود. دهان دره، كش و قوس بدن و كشیدن دست ها به اطراف جزو حالات آنها است. این افراد معمولا خوش اخلاق هستند و خونریزی از نقاط مستعد مثل بینی و لثه در آنان شایع است. اما مزاج بلغمی ها سرد و تر است. این افراد چهره سفید دارند و پوست آنها سرد و نرم و شفاف است. آب زیاد دهان، كمی تشنگی و عطش، نرم بودن گوشت اندام ها، از علائم دیگر افراد بلغمی است. ماست، دوغ و سبزیجات دشمن این افراد است. خوش خوابی، كند فهمی، افت حافظه، كم رنگی ادرار و زبان نرم و پوشیده از بار سفید از دیگر علائم افراد این گروه است كه علائم آنها در زمستان شایعتر است. صفراوی مزاج ها دارای مزاج گرم و خشك هستند و سفیدی چشم آنان به زردی می زند. دهان، زبان و بینی آنان خشك است و عطش آنان زیاد و اشتهایشان كم است، هنگام لمس، اندام های آنها گرم است و از هوای خنك لذت می برند. این افراد بیشتر در سن جوانی دچار این مشكلات می شوند و در فصل تابستان مشكلات آنها شدت پیدا می كند، این افراد باید تعادل در مصرف مواد غذایی را رعایت كنند و مصرف غذاهای پر كالری و گرم برای آنان مضر است. گرم بودن سطح پوست و احساس گرمی توسط خود فرد، كم چربی بودن بدن، سرخی یا زردی رنگ بدن، برجستگی مفاصل، اتساع و آشكار بودن عروق، زیاد بودن طول و عرض و ارتفاع نبض، سریع و شدید بودن واكنش بدن به خوراكی های دارای طبیعت گرم، سرعت در حركات، تندی بوی ادرار و عرق بدن، بیداری زیاد، زود خشمی، شجاعت، پرحرفی و تند و پیوسته سخن گفتن، از جمله نشانه های عام فرد گرم مزاج تندرست است. سرد بودن سطح پوست و احساس سردی توسط خود فرد، چربی دار بودن بدن، سفیدی رنگ بدن، پنهان بودن مفاصل و باریكی عروق، كم بودن طول و عرض و ارتفاع نبض و سریع و شدید بودن واكنش بدن به غذاهایی كه طبیعت سرد دارند، كندی در حركات و خونسردی و دیرخشم بودن از علائم عام فرد سردمزاج تندرست است كه در هر دو گروه این نشانه ها علل دیگری نیز دارد و افراد نباید آنها را نشانه های قطعی و یكسویه بدانند و تغییر دقیق این نشانه ها و علائم جسمی و روحی برعهده پزشك طب سنتی است.اما افراد با رعایت نكاتی می توانند از نشانه های سرد و گرمی كه در بدن آنها بروز می كند، جلوگیری كنند، باید به این نكته توجه داشت كه ویژگی های رفتاری، دلالت مطلق بر نوع مزاج ندارند، زیرا در اثر تربیت و محیط فرهنگی و شرایط گوناگون دیگر تحت تأثیر قرار می گیرند و دیگر اینكه نشانه های گرمی و سردی تا زمانی كه فرد افعال و اعمال روزانه اش را به درستی و بدون اختلال و نقصان انجام می دهد، بر بیماری دلالت نمی كند و به بیان دیگر ویژگی های یاد شده اقتضای مزاج طبیعی فرد هستند و نیازی به درمان طبی ندارند. اگرچه تدبیر غذایی و سایر تدابیر برای پیشگیری از افراط این نشانه ها لازم است.
گرم مزاج و سردمزاج ها چه نكاتی را باید رعایت كنند
افرادی كه مزاج گرم و خشك دارند باید از هوای تازه و خنك بهره مند شوند و در رژیم غذایی خود از آب و مایعات، میوه جات و سبزیجات تازه مثل كاهو و اسفناج استفاده كنند و از نوشیدن بیش از اندازه چای و قهوه خودداری كنند. این افراد همچنین باید مصرف غذاهای گرم و خشك را به خصوص در هوای گرم كاهش دهند.
افرادی كه مزاج گرم و تر دارند باید از مقادیر مساوی میوه جات یا سبزیجات و گوشت استفاده كنند، غذاهای دریایی نیز برای این افراد مفید است. همچنین این افراد باید از غذاهایی با فیبر بالا استفاده كنند و افرادی كه دارای مزاج سرد و تر هستند حتی المقدور باید روزانه فقط 2 وعده غذا میل كنند، زیرا توانایی دستگاه گوارش افراد سرد و تر كم است و لازم است حداقل حدود 12-10 ساعت بین دو وعده غذایی شان فاصله بیفتد. اگر در بین وعده های غذایی احساس گرسنگی كردند مقدار كمی میوه مانند سیب، گلابی و یا سالاد همراه با مقدار مناسب از روغن زیتون یا پودر آویشن میل كنند. غذای این افراد باید سرشار از پروتئین فیبر (تخم مرغ، گوشت، میگو و جگر) باشد و در زمستان و شب ها در مصرف غذاهای سردی بخش احتیاط كنند. افراد دارای مزاج سرد و خشك باید از مایعات به اندازه كافی استفاده كنند و هر روز یك لیوان آب سیب یا آب هویج میل كنند و از مصرف غذاهای یخ زده، كهنه و كنسرو شده خودداری كنند. این افراد باید مصرف مواد سرد و خشك را كاهش دهند. البته مصرف زیاد مواد گرمی بخش قوی مانند فلفل، سیر، پیاز، زنجبیل و... نیز برای این افراد مناسب نیست.
در مجموع باید گفت رعایت سردی و گرمی غذاها برای افراد با توجه به طبع سرد یا گرمشان اهمیت دارد. افراد باید توجه كنند گوشت گوسفند، گندم، خرما، عسل، مغزیات مانند گردو، پسته، بادام، فندق و بادام زمینی، شیره انگور، هویج، انجیر، دارچین، زنجبیل، زعفران، بابونه و نعناع از جمله غذاهای گرم به حساب می آیند و گوشت گاو و ماهی، جو، ماست، دوغ، انار، آلو، خیار، گوجه، هندوانه، باقلا، غوره، كدو، نارنج، لیمو و سماق غذاهای سرد محسوب می شوند. اما به گفته پزشكان لازم است تا درجه گرمی و سردی در خوراكی ها یكسان نباشد و دوم اینكه توصیه یا پرهیز دادن از خوراكی ها عوامل دیگری مانند مزاج شخصی، اقلیم زیستی و محل زندگی او، همچنین
سن و جنسیت و شغل و عادات او نیز دخالت دارند. به خصوص در زمانی كه عارضه یا مشكلی برای افراد پیش نیامده است، افراط در مصرف یا سختگیری غیر منطقی در پرهیز از خوراكی های پاكیزه و سالم، ناروا و نادرست است.
برچسب ها :
طبیعت سرد و گرم بدن ,
طبیعت سرد و گرم بدن