آشنایی وچارت رشته سم شناسی
دسته صفحه: معرفی رشته هاوچارت رشته هاآشنایی وچارت رشته سم شناسی
سم شناسي عجب رشته اي! سم را دو جور مي شناسد يك جور آن زماني است كه بدانيد اين ماده سم است و خود كشي نكنيد و جورد گير آنكه اين رشته به چه درد ما مي خورد و چه استفاده اي مي توانيم از آن براي درمان ببريم . باتوجه به نقش روز افزون داروها و سموم در صنايع ، كشاورزي ، داروسازي ، پزشكي و محيط زيست و آثار مخربي كه تماس با آنها براي انسان و محيط زندگي ممكن است بوجود آورد و نيازهاي روز افزون جامعه و پيشرفت دانش و فن آوري در رشته سم شناسي ، ايجاب مي نمايد كه برنامه اموزشي رشته كارشناسي ارشد سم شناسي نيز متناسب با اين تغييرات متحول شده و پاسخگوي نيازهاي جامعه باشد.
1-تعريف رشته
سم شامل هر ماده شيميايي و غيرشيميايي مي شود كه در صورت مواجهه موجودات زنده با آن ، آثار و عوارض سو بدنبال داشته باشد.
بنابر اين سموم دسته بزرگي از مواد مخاطره آميز محيط زيست مي باشند و انسانها بطور فزاينده اي در معرض تماس با اين مواد هستند كه بسياري از آنها بالقوه سمي هستند.
لذا بايد از اثراتي كه اينگونه مواد برمحيط زيست وارد مي سازند مطلع بود.برنامه تربيت كارشناسي ارشد سم شناسي شاخه اي از علوم طبيعي و مجموعه اي هماهنگ از فعاليت هاي تحقيقاتي و آموزشي مي باشد كه به منظور رفع نيازهاي خدماتي و پژوهشي مراكز تحقيقاتي ، صنايع(دارويي ، شيميايي ، غذايي و … ) مراكز كنترل و نظارت برسموم ، آزمايشگاه ها ي سم شناسي ، مراكز پزشكي قانوني ، سازمان هاي مرتبط با سموم از قبيل حفظ نباتات و محيط زيست تشكيل شده است.
فارغ التحصيلان اين رشته انتظار مي رود اطلاعات كافي در جنبه هاي مختلف علم سم شناسي در سطح عمومي داشته باشند و نيازهاي جامعه را در اين ارتباط حل نمايد.
3-فلسفه تدوين برنامه
در دنياي حاضر، همزمان با رشد روز افزون علوم ، صنعتي شدن جوامع و معرفي انواع مواد شيميايي ، احتمال تماس انسان با سموم و امكان بروز مسموميت ها و بيماريهاي گوناگون افزايش يافته است .
از آنجا كه حفظ سلامت انسان و محيط زندگي وي از حقوق اصلي او محسوب مي شود، در راستاي تحقق عدالت اجتماعي برمد نظر گرفتن اين حق اساسي تاكيد مي شود . دانشمندان مسلمان و ايراني در شناخت محيط زندگي و داروها و سموم پيشقدم بوده اند و در اين برنامه بر روح حاكم برفرهنگ غني ملي در زمينه هاي بوم شناختي تاكيد مي شود.
از آنجا كه تشخيص خصوصيات سموم از جنبه هاي قانوني نيز كاربرد هاي تعيين كننده دارد برجنبه هاي Moral و اخلاق پزشكي نيز تاكيد مي شود.
همچنين از نيازهاي اساسي انسانها تمايل به رشد و تعالي است و انسانها فطتا طالب شناخت بهترخلقت هستند.
لذا در اين برنامه بر افزودن اطلاعات ، ايجاد نگرشهاي لازم و تقويت جنبه پژوهشگري و دستيابي به نهانهاي خلقت تكيه مي شود و سعي ميگردد با بكارگيري شيوه هاي جدثد و قديم تعليم و تربيت ، در جهت افزايش قدرت تفكر ، استقلال ، تصميم گيري و افزايش توان حرفه اي فراگيرندگان با توجه به نياز هاي جامعه و اولويت هاي ملي گام برداشته شود.
وجود اين دانش اندوختگان دركنار ساير متخصصين سم شناسي و پزشكي به شناخت بهتر سموم و عوارض آنها و پيشگيري ازمسموميتها كمك خواهد نمود.
4-ماموريت
سم شناسي علمي است چند جانبه كه نياز به تحقيق و مطالعه دقيق در همه ابعاد آن (پايه ، باليني ، محيط زيستي و دارويي و پزشكي قانوني ) احساس مي شود.
ماموريت اصلي تربيت دانش آموختگاني است كه مي توانند د رنظام هاي بهداشتي ، پژوهشي و خدماتي مربوط به سموم انجام وظيفه كنند.
با تربيت اين نيروها ، تشخيص و اندازه گيري سموم و داروها در مايعات بيولوژيك و غيربيولوژيك و امور مربوط به سم شناسي قانوني و پيشگير از مسموميتها زير نظر متخصصين سم شناسي مقدور خواهد بود.
همچنين اميد مي رود با اجراي موفق اين برنامه آموزشي سطح علمي د راين رشته ارتقا يافته و در حد استانداردهاي بين المللي باشد و كشور و جامعه را با پيشرفت هاي علمي هماهنگ نمايد.
5-چشم انداز
در يك دنياي در حال تغيير و تحول و پيشرفت ، كارشناسان ارشد سم شناسي نقش موثر و كار آمدي در پاسخ گويي به نيازهاي در حال تحول خدمات بهداشتي جامعه در همكاري با متخصصين گروه پزشگي خواهندداشت.
همچنين اميد مي رود با اجراي موفق اين برنامه آموزشي سطح علمي در اين رشته ارتقا يافت ه و در حد استانداردهاي بين المللي باشد و كشور و جامعه را با پيشرفت هاي علمي هماهنگ نمايد.
مطابق استانداردهاي بين المللي باشد و كشور و جامعه را با پيشرفت هاي علمي هماهنگ نمايد مطابق استانداردهاي بين المللي ، كارشناسان ارشد سم شناسي بايد جايگاه هاي مورد نياز در مراكز مختلف پژوهشي و خدماتي جامعه را كسب نمايند.
از جمله مي توان به خدمات د رصنايع داروسازي سازمان حفاظت محيط زيست ، آتش نشاني ، شهرداري ، آزمايشگاههاي تشخيص طبي بيمارستانها ، صنايع و … نام برد.
روشهاي شناسايي و تعيين مقدار غلظت داروها و سموم در خون و مايعات بيولوژيك به تحول نياز دارد.
عوارض مزمن سموم شيميايي و آفت كش ها و همچنين آثار مزمن سلاح هاي شيميايي متحول گردند و از همه روشهاي رايج داخل و خارج بدني از جمله تكنيكهاي بيوشيميايي ، سلولي و مولكولي جديد بايد استفاده گردد.
لذا اميد مي رود كه اين رشته بتواند لااقل درده سال آينده جايگاه واقعي خود را از لحاظ رفع نيازهاي حرف وابسته در سطح ملي كسب نمايد
دانش آموختگان علم سم شناسي نقش پژوهشي و خدماتي در حيطه علم سم شناسي را در سطوح عمومي خواهند داشت. از جنبه پژوهشي بايد در انجام تحقيقات بنيادي و كاربردي در سم شناسي و علوم مرتبط در مراكز تحقيقاتي و موسسات مرتبط كوشا باشند. در بسمت تحقيقات بنيادي مي توان به بررسي مكانيسم ها ي بيوشيمياي ، سلولي و مولكولي اثرات سموم با استفاده از نوآوري و برپايي متدهاي تحقيقاتي جديد اشاره نمود .
در قسمت كاربردي بايد با تشخيص بموقع مشكلات مرتبط به سم شناسي در جامعه به انجام پژوهشهاي لازم براي رفع آن نياز ها اقدام نمايند.مثلا ارزيابي ريسك تماس با سموم و مشخص نمودن آثار و عوارض آنها و پيشگيري از آثار زيانبار سموم در سطح پايه و باليني از جمله پژوهشهاي كاربردي در اين رشته هستند.
در قسمت خدماتي مي توانند د رامور سم شناسي و تعيين غلظت خوني داروها در آزمايشگاه ها فعاليت نمايند.
همچنين در مراكز سم شناسي قانوني در تشخيص و شناسايي سموم همكاري كنند.
بعلاوه در سازمانها و موسسات مرتبط باعلم سم شناسي بر حسب نياز به امور سم شناسي مشغول باشند.
لذا براي دانش اموختگان اين رشته برمبناي نقش و وظايف ذكر شده بايد اهداف زير در نظر گرفته شود
| رديف | نام درس |
|---|---|
| 1 | آمار و اطلاع رساني عملي |
| 2 | آمار و اطلاع رساني نظري |
| 3 | بيوشيمي |
| 4 | بيولوژي (زيست شناسي ) |
| 5 | داروشناسي 1 |
| 6 | داروشناسي 2 |
| 7 | روش هاي تجزيه دستگاهي عملي |
| 8 | روشهاي تجزيه دستگاهي نظري |
| 9 | سم شناسي باليني |
| 10 | سم شناسي سموم طبيعي |
| 11 | سم شناسي صنعتي |
| 12 | سم شناسي عملي |
| 13 | سم شناسي قانوني عملي |
| 14 | سم شناسي قانوني نظري |
| 15 | سم شناسي محيطي عملي |
| 16 | سم شناسي محيطي نظري |
| 17 | سم شناسي نظري |
| 18 | سمينار |
| 19 | شيمي تجزيه |
| 20 | فيزيولوژي |
| 21 | کارآموزي |
دسته بندی محصولات